Enerji Veren Vitaminler Nelerdir
B vitaminlerinin enerji üretimindeki rolü.
Besinlerin vücudumuza enerji sağlayan glukoza dönüştürülmesi (karbonhidrat metabolizması), B vitaminlerinin temel işlevlerinden biridir. Yağ ve protein metabolizmasına da B vitaminleri yardımcı olur. Tiamin olarak bilinen Vitamin B1 bağışıklık sistemini destekler, vücudun stresli durumlarda güçlü kalmasını sağlar. Piridoksin olarak bilinen Vitamin B6, belirli hormonların ve beyinde nörotransmiter denilen kimyasalların yapımında rol alır. Ayrıca bağışıklık işlevini destekleyici özellikleri vardır. Niasin (Vitamin B3) “kötü” kolesterol (LDL) düzeylerini düşürürken HDL olarak bilinen “iyi” kolesterolü yükseltir. Bu aynı zamanda damar sertliğinin önlenmesine yardımcı olabilir. Ancak bu amaçla B kompleks veya niasin kullanmadan önce doktora danışılmalıdır[1].
B1 vitamini, diğer adıyla tiamin, enerji metabolizmasında kritik rol oynar. Hücresel enerji üretiminde birçok enzimin aktivasyonuna yardımcı olan tiamin; hücrelerin büyümesi, gelişmesi ve normal fonksiyonlarını sürdürebilmesi için gerekli bir vitamindir. B1 vitamininin yarılanma ömrü kısadır, bu nedenle beslenme yoluyla düzenli olarak tam tahıllar, et, balık gibi tiamin zengini yiyecekler tüketmek gerekir. Gerekli durumlarda doktorunuz takviye kullanmanızı da önerebilir.1,2[2].
Antioksidan kaynağı olan B2 ve B3 vitaminleri, enerji metabolizmasında önemli görevler üstlenebilir. Riboflavin adıyla da bilinen B2 vitamini, kalpteki ve kaslardaki enerjinin üretimini destekleyebilir. Aynı zamanda antioksidan işlevi sayesinde serbest radikallerin oluşturduğu hücre hasarını önlemeye yardım edebilir. (2,5)[3].
C vitamini ve enerji seviyelerine etkisi.
C vitamini, bilimsel adıyla askorbik asit, enerji metabolizmasında kritik öneme sahiptir. Mitokondri olarak bilinen hücrelerdeki enerji santrallerine elektron taşıyan C vitamini, enerji üretimine doğrudan katkı sağlar. Aynı zamanda, enerji metabolizması için gerekli olan bazı enzimlerin aktivitesini artırır ve yağ asitlerinin enerji olarak kullanılmasını sağlayan karnitin üretimine yardımcı olur. Güçlü bir antioksidan olan C vitamini, hücreleri oksidatif strese karşı korur, hücrelerin enerji üretimini destekler. Turunçgiller başta olmak üzere taze meyve ve sebzelerin pek çoğu C vitamini içerir. Yetersiz beslenenlerin, çeşitli sindirim rahatsızlıkları nedeniyle emilim problemi yaşayanların ve sigara kullananların C vitamini seviyeleri düşük olabilir. Bu durum enerji üzerinde olumsuz etki yaratıyorsa takviye kullanımı gerekebilir.1,9[2].
Enerji veren vitaminler dendiğinde ilk akla gelen vitaminlerden biri C vitaminidir. Güçlü antioksidan özellikleri ile ön plana çıkan C vitamini faydaları arasında cilt sağlığının korunmasına yardımcı olmak, bağışıklık sistemini desteklemek, demir emilimini artırmak ve bazı hormonların sentezlenmesine yardımcı olmak yer alır. Aynı zamanda C vitamini enerji metabolizmasında kritik bir rol üstlenen karnitin adı verilen bir kimyasalın sentezinde görev alır. Karnitin, hücrenin enerji üretiminden sorumlu mitokondriye uzun zincirli yağ asitlerini taşır. Mitokondri, uzun zincirli yağ asitlerini kullanarak hücrelerin ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlar. Besinlerle yeterli C vitamini alınmadığında karnitin sentezinde aksamalar meydana gelir, uzun zincirli yağ asitlerinin mitokondriye taşınmasında problem yaşanır. Bu durumu mitokondrinin enerji üretimini yavaşlatarak vücudun enerji seviyesinde düşmelere yol açabilir. C vitaminin enerji metabolizmasındaki bir diğer rolü de tiroid hormonlarının sentezlenmesindeki desteğidir. Tiroid hormonları enerji metabolizmasının önemli bileşenleridir. Yeterli miktarda üretilmediğinde enerji düşüklüğü yaşanır. Ayrıca C vitamini kırmızı kan hücrelerinin sentezlenmesinde önemli rol oynayan demirin emilimini de destekler.7 8[4].
Antioksidan kaynaklarından biri olan C vitamini, karnitin sentezini destekleyerek beta oksidasyon yoluyla enerji üretimine yardım edebilir. Askorbik asit olarak da adlandırılan bu bileşen hem kadınlar hem de erkekler için enerji veren vitaminler arasında gösterilebilir. Askorbik asit eksikliği, bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilir. Uzmanlar, bu vitaminin günde 75-90 mg dozunda alınmasını tavsiye edebilir. C vitamini içeren besinlere örnek olarak turunçgiller, çilek, böğürtlen, domates, biber, lahana, kuşburnu ve yeşil yapraklı sebzeler gösterilebilir. (3)[3].
Enerji üretimine katkıda bulunan diğer vitamin ve mineraller.
Vitaminler ve mineraller, vücuttaki çeşitli süreçlerde önemli roller oynar. Örneğin enerji üretiminde, DNA sentezinde, hücrelere oksijen taşınmasında ve nöronal fonksiyonlarda görev yapar. (1) Besinlerden alınan karbonhidrat, enerji oluşumunu sağlayan temel bileşendir. Fakat bu bileşenin gıdalardan enerjiye dönüşmesi için bazı mikro besinlere ihtiyaç duyulabilir. Bunlara örnek olarak da B ve C vitaminleri sayılabilir. (2)[3].
Vitamin ve mineraller, temel hücresel işlevleri ve çeşitli metabolizma faaliyetlerini destekledikleri için hayati öneme sahiptir. Peki, vitamin ve mineraller enerji verir mi? Bu sorunun cevabı için mineraller ve enerji arasındaki ilişkiyi anlamak gerekir. Günlük fiziksel veya zihinsel aktiviteleri ve sosyal ilişkileri sürdürmeyi sağlayan iyi hissetme, dayanıklılık ve canlılık hisleriyle tanımlanabilen enerji; fiziksel, zihinsel ve duygusal fonksiyonların bir bileşimidir. Bu fonksiyonların her birinde farklı esansiyel mineral faydaları önemli rol oynar. Ayrıca esansiyel mineraller, kanın oksijen taşıma kapasitesini, beyin ve kas fonksiyonlarını da destekler. Tüm bunlar enerji seviyelerini etkiler. Esansiyel mineraller, birbirleriyle ve vitaminlerle birlikte işlev göstererek vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlamasına yardımcı olur.1[5].
Enerji sağlama açısından karbonhidrat, yağ ve proteinler anahtar rol oynar. Ancak önemli mikro besin maddeleri olan mineraller, doğrudan enerji sağlamaz. Yine de, mineraller enerji metabolizmasında önemli işlevlere sahiptir. Örneğin; bazı mineraller metabolik reaksiyonlarda enzimlerin aktivasyonunda kofaktör olarak görev alır ve enerji üretimine katkı sağlar.1[6].
Kozmetik, dermokozmetik ve tüm cilt bakım ürünlerinde dermatolog tavsiyesi ile kullanım öneririz. Besin gıda takviyesi ürünleri normal beslenmenin yerine geçmez. Tüm takviye edici gıda ürünlerinde aile hekiminleri tavsiyesi ile kullanım öneririz. Bu yazı tavsiye niteliğinde değil genel bilgilendirme maksatlıdır.
Takviye Edici Gıda Ürünlerini İncelemek için TIKLAYINIZ.
Vitamin Ürünlerini İncelemek için TIKLAYINIZ.
Multivitamin Ürünlerini İncelemek için TIKLAYINIZ.
Mineral İçerikli Ürünleri İncelemek için TIKLAYINIZ.
Referanslar
1. B Kompleks Vitaminlerinin Karmaşık Dünyası | Synevo Laboratuvarları. (n.d.) geri alındı May 18, 2024, itibaren synevo.com.tr/tr/B-Kompleks-Vitaminlerinin-Karmasik-Dunyasi
2. Enerji Veren Vitaminler Nelerdir? Enerji Vitaminler Listesi. (n.d.) geri alındı May 18, 2024, itibaren www.youplus.com.tr
3. (n.d.) geri alındı May 18, 2024, itibaren nutraxin.com.tr
4. Enerji Veren Vitaminler Neledir? Enerji Verici Takviyeler. (n.d.) geri alındı May 18, 2024, itibaren www.vitocco.com.tr
5. Mineraller Enerji Verir mi?. (n.d.) geri alındı May 18, 2024, itibaren www.youplus.com.tr/mineraller/mineraller-enerji-verir-mi
6. Mineraller Enerji Verir mi? Enerji Verici Mineraller. (n.d.) geri alındı May 18, 2024, itibaren www.vitocco.com.tr/mineraller/mineraller-enerji-verir-mi