Vegan Beslenme Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Vegan beslenmenin temelleri ve neler gerektirdiği.
Vegan diyeti sadece bitkilerden yapılan gıda ürünlerini yemeyi ve hayvansal ürünlerden kaçınmayı içerir. Yiyecekler evde taze ürünlerle hazırlanabilir. Ayıca birçok vegan ürüne büyük marketlerde ve uzman satış noktalarında ulaşmak mümkündür. Gıda ambalajı içeriğin vegan dostu olduğunu ya da tamamen etsiz bir mutfakta hazırlandığını belirtmelidir. Vegan seçenekleri birçok restoranda bulunur ve bazı özel restoranlar yalnızca vegan yemekler de sunabilir[1].
Vegan gıda çeşitleri olsa da, kısaca hayvansal ürün olmadan besinlerle beslenmeye dayalı bir programdır.Vejetaryen beslenmeden farklı olarak, vegan insanlar, süt ürünleri ve bal gibi gıdaların da tüketilmemesini savunur. Birçok insan vegan beslenme tarzını zor bulsa da aslında, bu yeme alışkanlığı oldukça rahatlatıcıdır[2].
Vegan beslenme, hayvanlardan yapılan ürünlerin tüketimini veya kullanımını içermeyen bir yaşam tarzıdır. Veganlar bal, yumurta, jelatin veya süt ürünleri dahil olmak üzere hayvansal ürünleri yememektedir. Herhangi bir şekilde hayvan kaynaklı giysiler, sabunlar veya başka ürünler kullanmazlar[1].
Vegan diyetini uygularken odaklanılması gereken temel besinler.
Vegan beslenmede özellikle tahıllar, tohumlar, yağlar önemli yer tutuyor. Hayvansal ürünler tüketilmediği için protein alımında bitkisel kaynaklar tercih ediliyor. B12, D vitamini, EPA, DHA, demir, iyot, kalsiyum, çinko gibi vitamin ve mineraller gıda takviyeleriyle telafi ediliyor. Omega yönünden zengin tohumlar, beslenme içinde önemli yer tutuyor. Dengeli beslenmeye önem verildiği, kan sayımlarının yapıldığı, ürünler düzenli ve bilinçli bir şekilde tüketildiğinde vegan beslenmenin sağlık için herhangi bir dezavantajından söz edilmiyor[3].
Vegan gıda tüketiminde özellikle tahıllar ve yağlar önemli yer tutmaktadır.Hayvansal ürünlerin tüketilmemesi sebebiyle, mineral ve protein alımlarında bitkisel tercihler yapılıyor.B12, D vitamini, kalsiyum, çinko gibi vitaminlerin ve minerallerin gıda takviyeleriyle sayesinde bu eksiklikler gideriliyor. Yağ oranı yönünden zengin bitkiler,beslenme içinde önemli yer tutmaktadır [2].
Vejetaryenler ve veganlar tarafından tüm besin öğelerinin yeterli miktarda alımının olması için besin çeşitliliği sağlanmalıdır. İyi planlanmamış vejetaryen diyetler B12 vitamini düzeylerinin düşmesine yol açabilmekte ve özellikle B12 vitamini eksikliği, veganlar için potansiyel bir sorun oluşturmaktadır. Bu sebeple B12 vitamini takviyeli gıdaların veya suplementlerin kullanılması esastır. Sağlıklı ve besin değerleri bakımından yeterli ve iyi planlanmış vejetaryen diyetler, tip 2 diyabetin önlenmesi ve tedavisinde, kilo kontrolünde, metabolik ve kardiyovasküler olaylarda yarar sağlamaktadır. Uzun vadede sürdürülen bu tip beslenme şekli, sadece fiziksel sağlığa değil, aynı zamanda ruh sağlığında da istenilen şekilde gelişmeler sağlayabilmektedir[4].
Vegan beslenmeyle ilişkili potansiyel sağlık yararları ve riskleri.
Vegan gıda yöntemleri ile hayvansal ürünler tercih edilmeden güvenli bir yaşam kurulumu vegan vitamin takviye ürünleri ile sağlanabilir. Vegan gıda ile beslenme sürecine girmek için mutlaka bir uzman doktor ile ön görüşme yapılması sağlık kontrolleri açısından daha avantaj sağlayacaktır[2].
Bir vegan diyetinde oldukça besleyici birçok seçenekte besin bulunmaktadır. Ayrıca düşük doymuş yağ tüketimi de bu diyetle beraber gelen bir avantajdır. Ancak, diyetisyen eşliğinde uygun bir planlama yapmadan hayvansal ürün içermeyen bir diyete başlamak bazı sağlık risklerine yol açabilir. Çünkü hayvansal ürünler, bir kişinin standart diyetindeki önemli elzem protein, doymamış yağ, demir, vitamin ve mineral kaynaklarıdır. Bir veganın, bu besinlerin alternatif kaynaklarını bulması gerekir[1].
Ayrıca vegan beslenme şekli boyunca mutlaka vücut için ; mineral, vitamin kontrollerinin yapılması gerekiyor. Aksi takdirde çeşitli hastalıklara davetiye çıkabilir. Gerekli bitkisel besinler alındıktan sonra, doktor kontrollerinin yapılması olası bir sorunu önleyecektir. Vegan olmak, doğaya karşı büyük saygı göstergesi olsa da insan bünyesinin bu diyete adapte de çok dikkatli olması gerekmektedir. Piyasada yer alan güvenirli bir firmanın vegan vitamin takviye ürünlerini kullanmak, program uygulamasında büyük destek sağlayacaktır[2].
Besin gıda takviyesi ürünleri normal beslenmenin yerine geçmez. Tüm takviye edici gıda ürünlerinde aile hekiminleri tavsiyesi ile kullanım öneririz. Bu yazı tavsiye niteliğinde değil genel bilgilendirme maksatlıdır.
The Prouvee Reponses Sun Spf 50+ Faktör Pa++++ Çok Yüksek Koruyucu Güneş Kremi 75 ml (vegan)
Lumene Nordic Bloom Vegan Kolajen Serum 30 ML
Nascita Green Natural Vegan Takma Kirpik - 111
Dermokil DK Dent Pırıl Ahududu Aromalı Vegan Çocuk Diş Macunu 50 ml
Referanslar
1. Her Yönüyle Vegan Beslenme: Yararları, Dikkat Edilmesi Gerekenler, Alternatif Gıdalar. (n.d.) geri alındı April 3, 2024, itibaren kikwell.com
2. Vegan Gıda. (n.d.) geri alındı April 3, 2024, itibaren vegan-natural.org/vegan-gida
3. Vegan Beslenme Nedir? Vegan Beslenme Nasıl Olur? - Skechers Blog. (n.d.) geri alındı April 3, 2024, itibaren www.skechers.com.tr
4. Vejeteryan ve Vegan Beslenme. (n.d.) geri alındı April 3, 2024, itibaren www.tanferhastanesi.com/vejeteryan-ve-vegan-beslenme.html